Beschrijving
Symphytum officinale, bekend als smeerwortel, is een vaste plant uit de familie Boraginaceae. Deze plant is inheems in Europa en Azië en staat bekend om zijn medicinale gebruik, met name in traditionele geneeskunde. Smeerwortel kan tot 1 meter hoog worden en heeft grote, harige bladeren met een lengte tot 25 cm. De bloeiperiode is van mei tot juni, waarbij de plant witte, roze tot paarse bloemen produceert.
In de volksgeneeskunde werd smeerwortel gebruikt voor het genezen van wonden en breuken. Wat ook tot uiting komt in verschillende namen zoals ‘knitbone’ en ‘boneset’. Dit komt door de aanwezigheid van bepaalde fytochemicaliën, waaronder allantoïne, mucilages, saponinen en tannines. Allantoïne bijvoorbeeld staat bekend om zijn helende eigenschappen voor de huid.
Echter, het is belangrijk om op te merken dat smeerwortel ook pyrrolizidine alkaloïden bevat, die hepatotoxisch (levertoxisch) kunnen zijn. Hierdoor wordt het gebruik van smeerwortel inwendig (zoals in thee of tincturen) en op open wonden afgeraden. In 2001 heeft de Amerikaanse Food and Drug Administration het gebruik van smeerwortelproducten voor inwendig gebruik verboden vanwege de potentieel toxische effecten. Smeerwortel wordt tegenwoordig voornamelijk uitwendig gebruikt, bijvoorbeeld in zalven of kompressen, maar met voorzichtigheid en niet op open wonden.
Smeerwortel is gemakkelijk te kweken in gemiddelde, medium vochtige, goed doorlatende grond in de volle zon tot halfschaduw. De plant verdraagt droogte redelijk goed en kan lastig zijn om uit te graven vanwege zijn uitgebreide wortelstelsel. Het is ook nuttig om te weten dat de plant aantrekkelijk is voor bijen en kan bijdragen aan het lokale ecosysteem.
Voor meer informatie over Symphytum officinale, kunt u de volgende bronnen raadplegen. Wikipedia, Missouri Botanical Garden, North Carolina Extension Gardener Plant Toolbox, The Wildlife Trusts en Go Botany.
